Veerkracht
Josee Hoogenboom, senior trainer
“Als ik opzoek wat de betekenis is van het woord veerkracht is kom ik al snel op de volgende definitie: veerkracht is het vermogen om te herstellen van een stress en tegenslag. Veerkracht gaat over termen zoals terugveren, meebuigen, wilskracht en rekbaarheid. Allemaal prachtige woorden die tegelijkertijd de vraag oproepen: veerkracht, hoe doe je dat?”
Een tijdje geleden ontmoette ik Peter in een cursus Pensioen in Zicht. Hij had nog een paar maanden tegaan op zijn werk en dan zou ‘het grote genieten’ beginnen: los van de wekker, van het verplichte weekritme, los van de werkdruk, de deadlines en de eindeloze overleggen. Peter keek uit naar de vrijheid om zelf te bepalen hoe zijn dag eruit zou komen te zien. Naast dit prettige vooruitzicht zag hij ook wel wat op tegen de komende verandering: hoe ga ik me op de langer termijn vermaken als de schuur opgeruimd is, als het klussen bij de kinderen gedaan is, als mooie plekken op de aardbol gezien zijn? Hoe gaat het me lukken om de grote overgang naar een nog onbekende levensfase te behappen? Met deze gedachten en vragen in zijn hoofd kwam Peter naar de cursus. Hij wilde antwoord krijgen. Tips en handvaten alstublieft.
Natuurlijk zijn er een aantal tips & tricks die voortkomen uit ervaringen van mensen die al een tijd met pensioen zijn, van ‘ervaringsdeskundigen’. Iedereen kent ze wel: de mensen die als rolmodel kunnen dienen, of juist niet. De grootste kracht zit ‘m naar mijn idee niet zozeer in de tips & trick maar vooral in de reflectie op het eigen handelen bij grote veranderingen in het verleden. Hoe je bijvoorbeeld bent omgegaan met tegenslagen, met uitdagingen, met verlies en met onmacht.
Peter had in zijn werkzame leven prachtige groei- en ontwikkelmomenten beleefd, inspirerende collega’s ontmoet en op veel momenten het beste van zichzelf mogen ervaren. Ook had hij te maken gehad met een aantal kwesties die, zoals hij het zelf noemde, nogal ontwrichtend waren: een ontslag, een periode werkloos zijn, onveiligheid in een team en een stevige burn-out.
In de cursus Pensioen in Zicht is omgaan met veranderingen een thema. Mensen gaan met elkaar in gesprek en zoeken naar antwoorden op vragen zoals: ‘hoe ben je door tegenslagen heen gekomen, wat heb je kunnen aanboren om hoofd en hart weer op de rit te krijgen, wat was belemmerend of juist helpend?’
Bij het behandelen van het thema ‘omgaan met veranderingen’ steekt het woord veerkracht z’n kop op. En hoe! Ik ontmoet dan mensen die moeite hebben gedaan om zichzelf te leren kennen in moeilijke situaties, die in staat waren om een confrontatie aan te gaan, verantwoordelijkheid te nemen. Mensen die het lef hebben om een helder doel voor ogen stellen en deze te behalen. Mensen die de moed hadden om belemmerende overtuigingen overboord te zetten. Een overtuiging zoals die van Peter toen een burn-out op de loer lag: doorgaan tot je erbij neervalt, opgeven is voor mietjes.
Veerkrachtig zijn, hoe doe je dat? Ik denk dat het gaat lukken als je het vermogen hebt om je succesvol staande te houden in wisselende omstandigheden. Het lijkt een formule te zijn: mentale veerkracht = motivatie + doorzettingsvermogen + verantwoordelijkheid, kort gezegd: MV = M = D = =V. En dit in combinatie met een goed steunsysteem, aanmoedigende mensen om je heen waarop je kunt vertrouwen.
Peter vroeg aan het begin van de cursus om tips & tricks. Tijdens de cursus heeft hij zich gerealiseerd dat hij wel voor hetere vuren had gestaan. Aan het einde van de cursus sprak Peter zijn dankbaarheid uit omdat hij was uitgenodigd om te reflecteren, dat hij leeftijdsgenoten mocht ontmoeten die een inspiratiebron voor hem waren. En bovenal was Peter tot de conclusie gekomen dat het aanboren van zijn veerkracht de sleutel zal zijn in alles wat komen gaat. Peter nam afscheid van ons in het volste vertrouwen dat pensioen hem zeker zal gaan lukken. ‘Op naar het veerkrachtig grote genieten’.
