“Ik mocht meelopen op een kruispunt in hun leven”
Frans Hoeke over pensioen als transitie, oude dromen wakker kussen en nieuwsgierigheid als zuurstof
Na bijna dertig jaar bij Stavoor is Pensioen in Zicht-trainer Frans Hoeke nog steeds gefascineerd door ‘de derde levensfase’ als transitieproces. Binnenkort is hij zelf aan de beurt en bereikt hij de pensioengerechtigde leeftijd. Niet als eindpunt, maar als een logische volgende etappe in een leven dat hij graag actief en betrokken blijft invullen
In aanloop naar zijn eigen pensioen spreken we Frans kort na een vijfdaagse Pensioen in Zicht-training. Deze vond plaats op een idyllische plek in de Voerstreek, net over de Limburgse grens. “Landgoed Altenbroek”, zegt hij zacht. “Je hoort daar de stilte. De mensen komen tot rust, vertragen. En in die rust gebeurt het: dan komen de gesprekken, de inzichten, de vragen. Soms worden er dromen wakker gekust.”
Het is duidelijk: voor Frans Hoeke is het werk nooit routine geworden. “Ik vind mijn baan in deze levensfase de mooiste op aarde. Je mag meelopen in een intens en kwetsbaar proces. Mensen zijn open, gemotiveerd, ontvankelijk. Er gebeuren soms echt kleine wonderen in zo’n week.”
Partners maken het rijker
Een van de elementen die de training extra kracht geven, is de deelname van partners. “Het is echt een verrijking als iemand samen met zijn of haar partner komt. Je leeft straks samen een nieuwe fase in, dan is het goed om ook sámen dat gesprek te voeren.”
Soms, vertelt hij, zijn partners aanvankelijk terughoudend. “Maar wie meegaat, is eigenlijk altijd blij dat hij of zij erbij was. Het opent de communicatie. Je hoort dingen van elkaar die je thuis misschien niet vanzelf zou zeggen.”
En ook wie alleen komt, doet inzichten op. “We maken dan op sommige momenten in de cursus een soort ‘clubje zonder partners’. Maar je ziet ze aantekeningen maken voor thuis. Of met lichte spijt zeggen: dit had ik toch graag samen gedaan.”
Jezelf blijven voeden
Een exact cijfer kan hij niet noemen, maar het kan niet anders dan dat Frans in de loop der jaren duizenden mensen begeleidde bij de overgang naar hun pensioen. “Het is echt een behoorlijke overgang in je leven. Ineens stopt het ritme van het werk. En dan… dan is er zoveel ruimte. Voor sommigen te veel.”
Die ruimte vraagt om richting, en dat is precies waar de trainingen van Stavoor bij helpen. Niet met schema’s of recepten, maar met gesprekken, reflectie en inhoud. “Vroeger draaide het vooral om verhalen delen. Tegenwoordig komt daar veel bij: kennis over voeding, breinontwikkeling, gezondheid, zingeving. De leestafel is voller én inhoudelijker geworden. Er is een grote stroom aan onderzoeken, publicaties en boeken over ouder worden.” En dat vraagt ook wat van de trainers zelf en de eigen professionele ontwikkeling. Frans: “Je moet jezelf blijven voeden. Met literatuur, met nieuwe inzichten. Maar bovenal met nieuwsgierigheid.”
“Practice what you preach”
Frans Hoeke is geen trainer die iets verkondigt waar hij zelf ver van afstaat. Integendeel. Zijn levensstijl – gezond eten, bewegen, investeren in zijn netwerk – komt overeen met wat hij in zijn cursussen overdraagt. “Practice what you preach. Je geloofwaardigheid hangt ervan af,” stelt hij nuchter.
Ooit stond hij als getalenteerde amateurvoetballer op de drempel van een profcontract. Nu, op zijn 67e, fietst en wandelt hij veel, organiseert hij sporttrainingen en zet hij zich in voor de gemeenschap in Soest. Hij is vrijwilliger bij theaterfestival Vuurol en gaat zich aansluiten bij een lokaal voedselproject dat voor mooie oogsten zorgt. “De mensheid is ecologisch echt over grenzen heen gegaan. Ik wil niet alleen denken, maar doen. Lokale initiatieven steunen, meehelpen. Ik geloof dat het verschil daar begint.”
Wat hij ook meeneemt in zijn eigen nieuwe levensfase: het inzicht om in het moment te leven. “Mindfulness, al noem ik het zelf niet zo snel zo. Maar ik voel het wel. Dat je iets volledig beleeft, niet te ver vooruit rent. Dat leer je vanzelf als je jarenlang mensen hebt begeleid die terugkijken én vooruitkijken tegelijk.”
“Elkaars slijpsteen”
Als experts in vitaal ouder worden en in pensioenvoorbereiding maakt Stavoor een stevige groei door. De lijst van opdrachtgevers groeit en bestaande klanten komen terug. De kracht van mond-tot-mondreclame is groot: deelnemers worden ambassadeurs.
Frans is dan ook zichtbaar trots op ‘zijn’ team en collega’s. “Zoveel bevlogen professionals, ieder met hun eigen accenten en deskundigheden. Iedereen brengt zichzelf en zijn expertises mee. En juist dat maakt het werk zo rijk. We zijn elkaars slijpsteen.”
Ook de gastdocenten maken het verschil. “Of het nu gaat om vitaliteit, voeding, gedragspsychologie – we werken met mensen die het vak verstaan en die echt iets toevoegen.” Expliciet noemt Frans als hij in de achteruitkijkspiegel blikt zijn collega’s van het eerste uur: “Wim Ballemans en Lieneke Akkerman hebben me veel geleerd voor dit vak. Van hen heb ik meegekregen: blijf nieuwsgierig naar jezelf. Dat geef ik nu weer door.”
De kracht van de locatie
Een ander bepalend element van de training is de omgeving. De plek waar het gebeurt. “De locatie is echt een werkvorm op zich. Het moet rust geven, uitnodigen tot reflectie. En het moet gastvrij voelen – alsof je even mag landen.”
Frans werkte jarenlang met vertrouwde plekken, zoals Natuurhotel de Witte Berken en Erfgoed Bossem. “De mensen op onze cursuslocaties kennen ons, denken mee, zorgen dat het klopt. Dat begint al bij de koffie en de bloemen op tafel. Zo’n plek ademt: je bent welkom. Dat draagt bij aan de veiligheid in de groep. En aan het plezier.”
Groeiend bewustzijn bij werkgevers
Wat Frans opvalt: de stereotype beeldvorming over ouder wordende medewerkers is aan het kantelen. Hij constateert in zijn contacten met bedrijven en organisaties dat aandacht voor 50-plussers en de levensfase na het pensioen meer structurele aandacht krijgt in het HR-beleid. “de Belastingdienst, politie, zorginstellingen, ROC’s – ze investeren in de overgang naar pensioen, of juist in doorwerktrajecten. Het gesprek met 50-plussers is minder taboe geworden. Daar hebben we als Stavoor hard aan getrokken. De kracht van senioriteit wordt steeds meer herkend door werkgevers.”
Geen gebaand pad
Het gesprek waaiert uit en komt bij een ander thema: Frans’ eigen loopbaan. Die ontrolde zich niet via gebaande paden. “Mijn loopbaan liep via het jongerenwerk, sportactiviteiten, trainingen buiten, tot ik uiteindelijk bij Volkshogeschool de Guldenberg en later Stavoor terechtkwam. Ik ben geen type dat van tevoren wist wat hij zou worden. Maar ik herkende onderweg wat bij me paste.”
Dat maakt hem misschien juist zo geschikt voor het begeleiden van mensen die aan een nieuwe levensfase beginnen. “Ik weet hoe het voelt als je nog niet weet wat de volgende stap is. Dat hoeft ook niet meteen. Als je maar blijft bewegen, nieuwsgierig blijft, mensen opzoekt.”
Een nieuwe fase
Wat hij straks gaat missen? Frans somt op. De ontmoetingen. De wandelingen. Het samen lachen aan tafel. “Als ik straks bijvoorbeeld door een museum loop, moet ik daar weer opnieuw verbinding vinden. Dat komt wel, maar ik zal die ontmoetingen meer moeten organiseren.”
Het komende afscheid is voor Frans balanceren tussen een gevoel van weemoed en het verheugen op wat komen gaat. Maar wat overheerst is dankbaarheid. “Ik stop met een rijk gevoel. Ik mocht meelopen met mensen op een kruispunt in hun leven. En dat is een voorrecht.”
We komen tot een afronding. Wat boven kwam drijven in dit gesprek: Frans Hoeke neemt dan wel afscheid van Stavoor, maar niet van zijn drijfveren. Een constatering waarin hij zich goed kan vinden. Met zijn vrijwilligerswerk, sporttrainingen en ecologische betrokkenheid blijft hij mensen verbinden – en zichzelf ontwikkelen. Met intrinsieke nieuwsgierigheid als zuurstof, zoals hij zijn deelnemers altijd op het hart drukte.
