Leren en ontwikkelen bij oudere medewerkers
In een tijd waarin de arbeidsmarkt onder druk staat en veel organisaties moeite hebben om voldoende personeel te vinden, wordt het belang van continue ontwikkeling steeds duidelijker. Voor iedereen in het werkveld, jong en oud, is het cruciaal om zich voortdurend te blijven ontwikkelen. Volgens Astrid Kraal, adviseur en trainer bij Stavoor, verdient vooral de ontwikkeling van oudere medewerkers meer aandacht. In onderstaande blog gaat Astrid hier verder op in.
Helaas wordt de waarde van oudere werknemers nog vaak over het hoofd gezien. Onderzoek van het SCP toont aan dat werkgevers positief zijn over het functioneren en de productiviteit van oudere werknemers. Bijna driekwart van de werkgevers stelt dat 55-plussers net zo goed als (74%) of zelfs beter dan (15%) jongere werknemers functioneren. Ook zijn werkgevers van mening dat qua productiviteit de 55-plusser niet onderdoet voor jongere werknemers. Een van de grootste krachten van oudere werknemers is hun ervaring en wat hoogleraar Nele Jacobs noemt ‘uitgekristalliseerde intelligentie’ gebaseerd op ervaring en wijsheid. Jarenlange werkpraktijk heeft oudere medewerkers een schat aan kennis opgeleverd, die jongere collega’s vaak nog moeten opbouwen. Dit gaat niet alleen over vakinhoudelijke vaardigheden, maar ook over belangrijke sociale vaardigheden zoals communicatie, probleemoplossing en samenwerken.
Nele Jacobs is een hoogleraar levenslooppsychologie aan de Open Universiteit en ze heeft veel onderzoek gedaan naar de psychologische ontwikkeling van mensen gedurende hun levenspad. Volgens Jacobs is ouder worden geen synoniem voor verval, maar juist een fase van oogst. Ze stelt dat het belangrijk is dat iedereen op het einde van zijn leven voldaan kan terugkijken en kan zeggen: “Ik heb een goed, gezond, gelukkig leven gehad’. Jacobs benadrukt dat levenslooppsychologie zich richt op de verschillende levensfasen en de transities die mensen doormaken. Ze onderzoekt hoe factoren zoals persoonlijke groei en ontwikkeling bijdragen aan welzijn en hoe mensen zich kunnen aanpassen aan veranderingen in hun leven.
Een van haar kernboodschappen is dat zelfregie en reflectie cruciaal zijn voor een gelukkig leven. Ze raadt aan om regelmatig een “APK-keuring van het leven” te doen, waarbij je jezelf afvraagt of je nog bezig bent met de dingen die je belangrijk vindt.
De Duitse gerontoloog en ontwikkelingspsycholoog Paul Baltes is vooral bekend van zijn werk aan het Max Planck Institute for Human Development. Hij heeft veel onderzoek gedaan naar de ontwikkeling van mensen gedurende hun levenspad, met een specifieke focus op ouder worden.
Ook Baltes beschouwt ouder worden niet als een proces van verval, maar als een fase van oogst en groei. Hij vergelijkt5 mensen met een computer: hoewel de hardware (fysieke capaciteiten) bij het ouder worden mogelijk achteruit gaat, wordt de software (wijsheid en ervaring) steeds complexer en verfijnder. Volgens Baltes zijn oudere werknemers waardevol vanwege hun wijsheid, ervaring en stabiliteit die ze in een organisatie brengen.
Hij benadrukt dat ouderen een cruciale rol spelen in de samenhang en stabiliteit van de samenleving en dat hun bijdragen vaak onderschat worden. Baltes’ werk heeft bijgedragen aan een positiever beeld van ouder worden en heeft de nadruk gelegd op het belang van het behouden van vitaliteit en welzijn gedurende het ouder worden.
De ene oudere medewerker is de andere niet
De valkuil bij het leren en ontwikkelen van oudere medewerkers is in mijn ogen dat we oudere medewerkers als één groep benaderen. De individuele verschillen tussen oudere medewerkers zijn erg groot en ze worden met het ouder worden alleen maar groter. Niet iedereen wordt automatisch wijs, veerkrachtig en blijft tot op hoge leeftijd in staat om innovatief en betrokken in het werk te staan. Je zou kunnen zeggen: hoe ouder hoe unieker. Laten we vooral vanuit dat gezichtspunt kijken bij het bespreekbaar maken van leren en ontwikkelen in deze loopbaanfase.
Vragen en gespreksopeners
Hoe kijk jij als 55-plusser naar jezelf als het gaat om leren en ontwikkelen? Om dat te onderzoeken vind je hieronder een set van vragen die je aan jezelf kunt stellen. Ben je leidinggevende of HR-professional? Dan kun je deze vragen gebruiken om met je oudere medewerkers een goed gesprek te voeren over hun sterke punten, hun waarde en hun werkervaring.
Tip. Zie de onderstaande vragen vooral als als ‘kickstarters ‘om met jezelf en met collega’s in gesprek te gaan.
Persoonlijke vragen
Wat zijn mijn belangrijkste sterke punten en komen deze overeen met wat anderen zien?
Denk na over je kwaliteiten en vraag mensen in jouw omgeving eens welke kwaliteiten ze bij jou zien. Dat kan echt een verschil maken, laat je verrassen door de blik van de ander.
Hoe kan ik mijn ervaring inzetten om anderen te helpen?
Denk na over manieren waarop je kunt mentor zijn of kennis kunt delen met jongere collega’s.
Welke successen heb ik behaald in mijn carrière?
Maak een lijst van je prestaties en hoe deze het team of de organisatie hebben beïnvloed.
Team- en organisatiegerichte vragen
Wat zijn de behoeften van mijn team of organisatie?
Analyseer de huidige situatie en bepaal hoe jouw vaardigheden hierbij van waarde kunnen zijn.
Hoe kan ik mijn kennis up-to-date houden?
Overweeg trainingen, cursussen of andere manieren om nieuwe vaardigheden te leren. Ook als oudere werknemer is het belangrijk om je te blijven ontwikkelen
Welke rol kan ik spelen in veranderingsprocessen binnen de organisatie?
Denk na over hoe je kunt bijdragen aan innovaties of verbeteringen.
Communicatieve vragen
Hoe kan ik mijn waarde beter benoemen en uitdragen?
Bedenk hoe je je successen en vaardigheden beter voor het voetlicht kunt brengen.
Welke feedback kan ik ontvangen van collega’s en leidinggevenden?
Reflecteer op feedback om te begrijpen hoe anderen jouw bijdrage waarderen.
Toekomstgerichte vragen
Wat zijn mijn ontwikkeldoelen voor de komende jaren?
Stel concrete doelen voor je verdere ontwikkeling en hoe je die kunt bereiken.
Hoe kan ik mijn netwerk binnen en buiten de organisatie uitbreiden?
Denk na over manieren om verbinding te maken met anderen die je kunnen ondersteunen of inspireren.
Gespreksstof genoeg! Door deze vragen te overdenken of te bespreken kun je een beter inzicht krijgen in je waarde als oudere werknemer of in de waarde van de oudere werknemers in je organisatie of bedrijf. En kun je vanuit dit inzicht stappen zetten in je hr-beleid.
Stavoor biedt maatwerk op het terrein van vitaal blijven in het werk. Naast de Pensioen in Zicht- cursussen is dit een belangrijk onderdeel. Stavoor heeft de kennis en ervaring in huis om de kracht van senioriteit zichtbaar te maken. We zijn experts voor 50+ers en geloven in de toegevoegde waarde van ontmoeting, uitwisseling en leren van elkaar. Dat maakt onze trainingen praktisch toepasbaar en inspireren
Meer weten over ons aanbod? Schroom niet om ons te benaderen, we denken graag met je mee!
Meer lezen? Zie: https://www.stavoor.nl/vitaalwerkenleven/
