Hoe blijf je jezelf ontwikkelen in de latere loopbaanfase? Atyna Janse (64) laat zien dat het nooit te laat is om te leren en jezelf opnieuw uit te vinden. Ooit bij Schoevers begonnen is ze nu Yoga docent en in opleiding voor trainer Zijnsoriëntatie. Dit zijn de vruchten van een leven lang leren. Onze adviseur en trainer Miranda de Vries ging met haar in gesprek. Hieronder lees je een korte biografie van haar loopbaan en ontdek je hoe zij het plezier van leren in een latere loopbaanfase heeft omarmd.
Opgegroeid in een arbeidersgezin in Vlissingen
Atyna is geboren en getogen in Vlissingen en komt uit een arbeidersgezin. Ze kon goed kon leren en danste graag. “Ik had les van een ballerina uit Australië die wel meer in mij zag. Ze adviseerde me om na de HAVO naar de balletacademie te gaan in Amsterdam. Maar het was voor mij een brug te ver om uit Zeeland weg te gaan.”
Dus werd het Schoevers in Zeeland. Maar het leren bleek haar toch in het bloed te zitten en tijdens haar eerste baan volgde ze in de avonduren een HBO opleiding Personeelsmanagement. Daarmee startte ze een Werving en Selectiebureau. “Ik kan mezelf wel omschrijven als een moedig type met de behoefte aan diversiteit en dynamiek.” Dus het bleef niet bij alleen Werving en Selectie. In de zoektocht naar wat mensen drijft en wat er nog meer meespeelt dan alleen het denken, volgde ze een yoga opleiding. Naast haar Werving en Selectiebureau zette ze haar stoelyoga praktijk op. Haar missie werd om zoveel mogelijk mensen in aanraking te brengen met yoga. Hoofd, hart en lichaam was toen al het speelveld van Atyna.
Leren door naar binnen te keren
Maar nieuwsgierig en energiek als ze is, bleek deze combinatie te veel te zijn en belandde ze in een burn-out. Toen ze daar enigszins van herstellende was, schreef ze zich in voor een Stilteweek bij de school voor Zijnsoriëntatie. Dat was leren door naar binnen te keren. Tijdens de stilteweek kwam Atyna beter in contact met haar drijfveren en besloot daarna zich volledig te richten op haar yogapraktijk. De stilteweek had naast haar inzicht ook een zaadje geplant voor de Zijnsoriëntatie. Ze ging de opleiding Zijnsoriëntatie volgen. “Deze opleiding heeft me laten toegroeien naar datgene waar ik voor in de wieg ben gelegd”, zegt ze met verve. Het is een combinatie van psychologie en boeddhisme en dat heeft haar gebracht tot waar ze nu is.
Ik ben benieuwd naar hoe Atyna het leren in de latere loopbaanfase ervaren heeft.
Uit literatuur blijkt dat bij leren in de latere loopbaanfase het belangrijk is dat het ertoe doet en hoe het aangeboden wordt. Het moet ook aanhaken bij gekristalliseerde intelligentie. (gekristalliseerde intelligentie is de kennis en ervaring die je hebt opgedaan in werk en leven). De kennis die je op latere leeftijd opneemt, moet aansluiten bij je ervaringen, interesses en concepten.
Hoe kijk Atyna hiernaar? “Ik zeg altijd; had ik het maar eerder geweten, maar ik denk dat overal een tijd voor is!”, vertelt ze me. Enthousiast gaat ze in op de Zijnsoriëntatie. “In de Zijnsoriëntatie gaat het om een staat van presentie. Het doel is om autonomie te vergroten en het vermogen om bewust aanwezig te zijn in elke situatie te ontwikkelen. Daarvoor gebruik je je lichaamsbewustzijn als belangrijke graadmeter. Dat vraagt oefening en dat wordt gedaan in groepjes, tijdens studiedagen en in je werkpraktijk. Het draait om ervaren, je oefent iedere dag met de materie. Vervolgens breng je het in de praktijk zodat het geleerde van toegevoegde waarde is en je in staat bent om ontspannen te leven zoals je dat écht wilt. Zijnsoriëntatie verweeft zich op die manier in je leven en professie. Het leren ging met hoofd, hart en lichaam, het is holistisch. Zijnsoriëntatie is een levenskunst die ons uitnodigt om te rusten in het huidige moment, volledig en authentiek te zijn, en bij te dragen aan de wereld door simpelweg onszelf te zijn.
Theorie leren en examen doen.
Tijdens de opleiding voor Zijnsoriëntatie viel het Atyna op dat haar leerstijl hetzelfde was gebleven. Natuurlijk werkt je prefrontale cortex niet zo mee bij het ouder worden en leren. Maar ze heeft iedere dag minstens een uur gestudeerd om een voldoende te halen. Atyna: “En ik heb het gehaald. Mijn cijfers waren gemiddeld. Dat ben ik gewend van vroeger. Toen zat ik ook meestal bij de middenmoot. Ik moet er hard voor werken en dan lukt het me. Ik zag ook gepromoveerde medecursisten en die haalden hogere cijfers. Met het ouder worden doet dat cijfer er niet meer zoveel toe.” “Ik heb de smaak van leren nog steeds te pakken en studeer nog even door”.
Generatief leren in beeld
Tot slot van ons gesprek ben ik benieuwd of Atyna naast al haar inhoudelijke opleidingen ook ervaring heeft met het principe van generatief leren. Generatief leren is een methode waarbij mensen met elkaar op basis van hun verzamelde kennis en ervaring een lastig probleem oplossen of een innovatie bedenken.
“Ik denk dat het vermogen om wanneer je ouder wordt je kennis te delen op een waardevolle en innovatieve manier in ieder mens schuilt,“ zegt Atyna. “Denk aan buurt en verenigingsleven. Breder dan je werksetting. Daarbij is het voorbeeld van wat je ooit hebt gekregen ook een belangrijke factor. Hoe zijn de generaties voor jou omgegaan met hun kennis en ervaring en wat hebben zij er mee gedaan op latere leeftijd.” Zelf herkent ze Atyna het wel dat je steeds meer van waarde bent in je omgeving omdat je veel hebt geleerd en meegemaakt hebt. “Ik ken mensen die helemaal niets meer met hun ervaring en talenten doen. Omdat ze de positie hebben die ze willen, of de schaapjes op het droge hebben. Dat is eigenlijk zonde. Er is zoveel te geven en te delen.”
Atyna Janse is gastdocent Yoga in de Pensioen in Zicht cursussen in Middelburg.
www.atynawerktverbindend.nl
