14 februari 2023

In 2022 heb ik voor Stavoor als freelancer een aantal cursussen Pensioen in Zicht mogen begeleiden. Een van de thema’s in deze cursus is terugkijken naar wat er was, wat laat ik achter, wat neem ik mee en vandaaruit het ‘afscheid nemen’.

Ik heb de kans gekregen om vanaf januari 2023 bij Stavoor in dienst te komen als lid van het kernteam. In mijn 60^e levensjaar een fantastische stap naar een mooie organisatie met gedreven en deskundige collega’s.

Bij het thema ‘afscheid’ in de cursussen van vorig jaar heb ik mogen vertellen, zien en horen hoe belangrijk het is om er iets waardevols van te maken: een punt zetten, een (rituele) overgang naar een andere fase, gedag zeggen, even in het middelpunt staan, regie nemen op vorm en inhoud.

En ineens realiseerde ik me in oktober ’22 dat dit ‘afscheid nemen’ ook op mijn pad kwam. Mijn gedachten daarover schoten alle kanten op: Ach, laat maar, ik heb niet eens zolang voor deze organisatie gewerkt, een taartje in de kantine is wel genoeg, ze zijn gewend om recepties te organiseren en bah, dat wil ik niet. Wie wil ik eigenlijk gedag zeggen, als ze maar geen ‘dossier-inzicht-praatje gaan houden… Het was al helpend dat ik me in de laatste weken dankbaar voelde voor alles wat ik had mogen leren en meemaken: verdieping in mijn trainersvaardigheden, gestimuleerd, geïnspireerd door de kennis en kunde van collega’s enz. En met een nadere datum in het vooruitzicht de gedachten: oké, afscheid nemen is belangrijk, ik wil er mijn sfeertje van maken, ik wil geen kantooromgeving op m’n laatste werkdag, ik wil naar buiten want daar houd ik van, ik wil mensen uitnodigen die er voor mij toe gedaan hebben de afgelopen jaren. En zo is het gegaan.

Eind november was ik met dierbare collega’s in Lage Vuursche. Bij een knapperend haardvuur, thee met appeltaart, cadeautjes, geschreven kaartjes, warme woorden, ‘weet-je-nog…’, ik kon het allemaal horen. Daarna een flinke boswandeling, begeleid door mijn collega, de vogelaar en Lage Vuursche-bos-kenner. Wandelend nog even bijkletsen, elkaar nog even ontmoeten, frisse lucht en krakende herfstbladeren. Tot slot een bijzonder betekenisvolle verrassing: aan het einde van het bospad kreeg ieder de opdracht om als een menselijke tunnel tegenover elkaar te gaan staan. Ik werd uitgenodigd om hier doorheen te lopen en bij iedereen even te stoppen: één voor één fluisterden mijn dierbare collega’s een compliment en een wens in mijn oor. Wat voelde ik me aan het einde van de tunnel een rijk mens. Een bijzonder groot en waardevol cadeau.

Ik heb een punt gezet, een hoofdletter is begonnen. Nu ik zo recent zelf een afscheid heb mogen beleven kan ik de komende cursussen meer doorleefd het thema in.

06 februari 2023

Ik neem in deze blog-estafette het stokje over van Frans Hoeke, die als vaste medewerker van Stavoor de persoonlijke blog schreef: ‘Als je eigen pensioen in zicht komt.

Eerst dit: Sinds het najaar van 2022 ben ik, als freelancer, verbonden aan Stavoor en heb ik al enkele inspirerende trainingen met pensionado’s mogen begeleiden. Wat me daarin opvalt? Enerzijds zie ik mensen die al heel goed weten wat ze willen, er al tijden naar uit hebben gekeken en dan eindelijk kunnen doen wat hun hart hun ingeeft; een eigen onderneming starten zonder geldzorgen, eindelijk die camper aanschaffen, tijd voor hobby’s, voor reizen, voor kinderen en kleinkinderen. Maar ook ontmoet ik mensen die door de training geïnspireerd raken om juist even een pas op de plaats te maken en niet meteen hun agenda’s weer opnieuw gaan vullen met ‘verplichtingen’. Want ja, voordat je het weet zit je weer vast aan vrijwilligerswerk wat dan toch niet zo vrijwillig blijkt te zijn. Er wordt tenslotte op je gerekend. Of afspraken die je maakt voor hulp, voor klussen, voor toezeggingen bij familie, vrienden, kennissen waarvan je al snel tot de ontdekking komt dat je je weer opnieuw hebt ‘vastgezet’. Want door bang te zijn voor de leegte liggen dit soort valkuilen op de loer.

Op zoek naar balans
Het is het eeuwig schipperen tussen een verlangen naar vrijheid en het verlangen erbij te horen en zinvol bezig te zijn. Hoe vind je daarin de balans? Dat is ook voor mij een essentiële vraag. En ik ben op zoek naar een antwoord in mijn huidige werk,  maar ook voor de tijd dat ik met pensioen ga. Een antwoord dat bij mij past. Want dat zal voor iedereen weer anders zijn. Zeker als je de pensioengerechtigde leeftijd hebt bereikt. Dan zul je jezelf weer opnieuw moeten uitvinden. En hoe doe je dat? Die vraag houdt mij bezig.

Inspiratie vond ik in de bundel van Wim Ballemans. Met name de blog  ‘Over stilstaan en doorgaan…of stoppen?’ sprak me bijzonder aan. Wim zegt hier: ‘En toch, ik heb het nodig om af en toe zelf even stil te staan, precies bij de vragen die we telkens aan onze deelnemers stellen. Waar haal ik mijn inspiratie vandaan? Hoe zorg ik dat inspanning en ontspanning in balans blijft?’ Dit zijn de vragen die een mensenleven lang meegaan en waar we maar sporadisch bij stilstaan. We worden vooral geleefd door de waan van de dag en daar doe ik zeker aan mee…. Dus ja, af en toe zelf hierbij stilstaan vind ik een zeer inspirerende gedachte.

Met mijn 63 jaar sta ik (nog) volop in het werkend bestaan. Ik verzorg vanuit mijn eigen onderneming, naast de Pensioen In Zicht-cursussen, opleidingen voor mensen die coach en/of loopbaancoach willen worden en heb ik een volle praktijk aan huis voor mensen die nieuwe stappen in hun loopbaan willen zetten. Ook komen er mensen die zich afvragen hoe ze tegenslagen binnen hun huidig werk het hoofd kunnen bieden, wel of niet die leidinggevende functie willen bekleden of meer balans kunnen vinden in hun stressvolle bestaan. Dit laatste komt de laatste tijd steeds vaker voor. Er bestaat behoefte aan meer vrijheid, meer rust en meer overzicht. Zeker in een levensfase waarin werk, carrière, kleine kinderen, een sociaal leven en ook nog aan jezelf toekomen onder enorme spanning is komen te staan. Dat het mensen nauwelijks nog lukt om alle ballen in de lucht te houden.

Ommekeer in mijn leven
Deze fase is voor mij zeer herkenbaar. Ook ik heb me enorm ingezet om vooral mijn best te doen, niet te zeuren en mijn hoofd boven water te houden ten tijde van werk, gezin en sociale verplichtingen. Mijn moeders lijfspreuk; ‘waar een wil is, is een weg’ heeft me lang op de been gehouden. Echter ben ik op wilskracht veel te lang doorgegaan en daardoor in een zware burn-out terecht gekomen die uiteindelijk zo’n anderhalf jaar heeft geduurd. Ik wens het niemand toe. Maar het is ook een periode geweest die een ommekeer in mijn leven heeft gebracht. Ik heb mezelf noodgedwongen weer opnieuw moeten uitvinden. Oude patronen waren niet helpend meer en een besef dat mijn werk niet zingevend was, was een enorme eyeopener. Ik wilde vanaf toen mijn leven niet meer wijden aan geld verdienen en carrière maken. Ik wilde iets doen ‘wat er echt toe doet’. Dit is inmiddels 20 jaar geleden en het is de start geweest van mijn eigen onderneming, Art of Growing, persoonlijke groei in werk en loopbaan. Maar ook met een eigen onderneming is er een verlangen naar vrijheid én een verlangen erbij te horen en zinvol bezig te zijn. Inherent aan een eigen onderneming hebben is het ‘hollen of stilstaan’. Bij ‘hollen’ speelt het verlangen naar rust en bij ‘stilstaan’ het verlangen naar nuttig bezig zijn. Het is bij mij nooit in balans. Het is ook de vraag die Wim Ballemans in zijn blog stelt: ‘Hoe zorg ik dat ontspanning en inspanning in balans zijn?’ Het is ook daarom waarom deze vraag mij bezig houdt en waarvan ik tijdens de Pensioen In Zicht trainingen veel van deelnemers hoop te leren. Zeker als ik straks zelf met pensioen ga.

Leren genieten
Een tip van de sluier begin ik te ontdekken en dat zit in het woordje ‘genieten’. Aangezien ik ben grootgebracht met de overtuiging dat ‘hard werken’ en ‘je handen uit de mouwen steken’ het hoogste goed is, is het woord ‘genieten’ nog een relatief onwennig begrip. Ja, het mag wel, maar alleen als het werk is afgerond, het huis schoon, de boel op orde en de schaapjes op het droge. En dat is bij mij (nog) niet het geval. Dus blijf ik nuttig en zinvol aan het werk (én ik heb werk wat ik als zeer zinvol ervaar) en is ‘leegte’ of stilstaan voor mij taboe. Daar weet ik me dan geen raad mee.

Genieten zit hem in het bewust aanwezig zijn in het hier en nu, wat je ook doet (of laat). Dat is iets wat ik weet, wat me af en toe lukt en af en toe ook niet. Ik ben hierin lerende. Ik ben mezelf hierin weer opnieuw aan het uitvinden, ook in een periode van een relatief druk bestaan. En straks zal dat weer gebeuren, als ik zelf met pensioen ga. Ik wil leren om, om te kunnen gaan met vrijheid, ruimte, geen verplichtingen. En me niet meteen weer in iets nieuws te storten om aan de ‘leegte’ te ontsnappen. Ik ben heel benieuwd of én hoe me dat gaat lukken… 

Maria van de Ven