We hebben de tijd van barmhartigheid en extra aandacht voor de mensen in nood net achter ons.
De dozen voor de Voedselbank bij de supermarkt blijven ineens leeg. Het Glazen Huis is dicht. We worden niet meer geprikkeld iets voor een ander te doen.
Voor mantelzorgers * maakt de tijd van het jaar geen verschil. Zij zijn te allen tijde barmhartig. Soms vanuit een bewuste keuze, maar vaak omdat het leven het van hen vraagt. Een tijdje geleden had ik een vrouw in mijn cursus die 19 jaar voor haar moeder had gezorgd. Haar moeder was jong gaan dementeren en kreeg daarna allerhande andere aandoeningen. Ze vertelde me dat ze voor haar moeder was gaan zorgen, omdat een verpleeghuis haar dood zou hebben bespoedigd. Ze is als alleenstaande moeder in de zorg voor haar moeder gedoken. Na het overlijden van haar moeder viel ze in een gat. Toen pas realiseerde ze zich hoeveel tijd en energie ze er in de zorg geïnvesteerd had.
Mijn vader kreeg in 2001 een hersenbloeding, Na een half jaar ziekenhuis kwam hij weer thuis, maar had hij een groot deel van de tijd zorg nodig. Naast de professionals, die twee keer per dag kwamen, was mijn moeder er altijd. Ze kon vrijwel nergens meer naar toe zonder ervoor te zorgen dat mijn vader ‘veilig’ was. Ik kwam regelmatig om voor hem te zorgen. Ook mijn jongste zus probeerde er zoveel mogelijk te zijn. Een vrij weekend was een weekend waarin we onze moeder even konden ontzorgen.
Dat is kenmerkend voor het leven en het werk van de mantelzorger. Je bent vrijwel nooit meer vrij en wanneer je dat wel wilt, moet je dat organiseren. Je kunt geen mantelzorgvakantie nemen zoals je vakantie kunt nemen van je werk.
Een mantel impliceert een chique jas die perfect past en je warm houdt en beschermt tegen weer en wind.
Maar wat draagt de mantelzorger zelf? Vaak letten ze daar zelf niet op en nemen ze genoegen met een versleten oude jas waar de gaten misschien wel invallen. Want de sluitpost ligt niet bij degene die de zorg nodig heeft, maar bij diegene die de zorg verleent. Dus is er een knoop van je oude jas af, dan stop je die in je jaszak en wacht je tot je de ‘tijd’ hebt om die weer aan te naaien.
De naden van de mantel gaan voor.
Veel mantelzorgers hebben deze zorg naast een gezin, baan en eigen zorgen. Ook al verlenen ze de mantelzorg in hun eigen gezin of directe kring. Het is niet voor niets dat mantelzorgers nogal een in een burn-out terecht komen. Misschien is de hoeveelheid werk nog wel te doen, maar het is de eeuwige verantwoordelijkheid die zwaar op je schouders kan rusten.
Wat dat betreft kunnen we wel wat leren van andere culturen, waar de zorg voor een familielid of hulpbehoevende dorpsgenoot in handen ligt van de gehele familie en de gemeenschap. Soms omdat men in een afgelegen gebied woont waar geen verpleeghuis, dokterspost, medicijnen of andere hulpmiddelen zijn. Maar vooral omdat gezamenlijk verantwoordelijk bent voor het leven en overleven.
Laat dit een wijze les zijn voor ons. Doe dus vooral niet aan de dag van de mantelzorger (10 november 2018), maar neem het af en toe van hen over en geef ze de tijd om de knoop aan hun jas te zetten en even op adem te komen. En dring vooral aan op het helpen. Ze zijn vaak zo gewend het allemaal alleen te doen dat ze erin zijn gaan geloven dat ze de enigen zijn.
Laten we samen het verschil maken en zo streven naar een amazing technicolor dreamcoat voor iedere mantelzorger.
In de musical Joseph koopt Jacob, de vader van Joseph, een prachtige gekleurde jas voor hem om aan te duiden hoe speciaal hij zijn zoon vindt. Deze jas vervangt zijn schapenvacht en verandert zijn leven.
Miranda de Vries
trainer Pensioen in Zicht
* Mantelzorgers zijn mensen die langdurig en onbetaald zorgen voor een chronisch zieke, gehandicapte of hulpbehoevende persoon uit hun omgeving. Dit kan een partner, ouder of kind zijn, maar ook een ander familielid, vriend of kennis.
