Nieuws

“Een leven lang vitaal in het onderwijs”

Interview met Tinka van Vuuren, hoogleraar duurzame inzetbaarheid

InterviewMedewerkers gemotiveerd, productief, vitaal houden én laten blijven. In alle sectoren zijn bedrijven en organisaties bezig met het thema duurzame inzetbaarheid. Een belangrijke aanleiding hiervoor is de oplopende gemiddelde leeftijd van de beroepsbevolking. Steeds meer medewerkers van boven de 55 jaar maken deel uit van het arbeidsproces. Daarbij heeft de onderwijssector te maken met specifieke vraagstukken als hoge werkdruk, de relatief grote uitstroom van startende leraren en het oplopende lerarentekort. met Tinka van Vuuren, hoogleraar duurzame inzetbaarheid.

Aandacht voor duurzame inzetbaarheid is in het onderwijs dus om verschillende redenen nodig. En dat geldt voor medewerkers in alle levensfases, stelt Tinka van Vuuren in haar boek ‘Een leven lang vitaal in het onderwijs’. Als bijzonder hoogleraar vitaliteitsmanagement is ze verbonden aan de Open Universiteit. Daarnaast werkt zij als senior-consultant bij Loyalis Kennis & Consult. In haar publicatie richt Tinka van Vuuren zich met name op het po en vo. Maar haar boek is voor hrm-ers, leidinggevenden en medewerkers in alle onderwijssectoren interessante kost. (Op 1 april organiseren KPC Groep en Stavoor een bijeenkomst waarop Tinka over haar boek vertelt.)

Dialoog
Haar algemene beeld van de onderwijssector is dat het personeelsbeleid eerder reactief dan pro-actief is. “Er is meer nodig dan: hoe gaan we om met ziekteverzuim? Hoe zorgen we ervoor dat we voldoende personeel hebben? Je blijft dan hangen in brandjes blussen als organisatie. Je ziet dat in het onderwijs de stap wordt gemaakt van personeelsbeheer naar personeelsontwikkeling. Wat me wel opvalt is dat er vooral veel aandacht uitgaat naar professionalisering in de vorm van cursussen en trainingen. De focus ligt vooral op de kwaliteit van onderwijs, terwijl er óók oog moet zijn voor de condities waarin medewerkers in het onderwijs hun werk doen. Dan heb je het dus over de structuur en cultuur in de organisatie. Over samen met en van elkaar leren op de werkplek. Dat vraagt binnen de school om dialoog over onderwerpen als persoonlijke en professionele ontwikkeling, samenwerking in het team, takenbeleid en loopbaanlijnen zodat medewerkers zich kunnen specialiseren of juist kunnen verbreden.”

Werkvermogen
Tinka van Vuuren besteedt in haar boek ruimschoots aandacht aan de onderwijspraktijk. De publicatie bevat cases over onder meer loopbaanontwikkeling, werkdrukvermindering en het anders organiseren van taken. Ook belicht het boek resultaten van recent wetenschappelijk onderzoek. Niets zo praktisch als een handig model. En inderdaad. Met het ‘Huis van Werkvermogen’ worden de factoren in kaart gebracht die het werkvermogen beïnvloeden.

Van alle sectoren in Nederland kent het onderwijs het geringste werkvermogen. Dit komt naar voren uit gegevens van de Index Werkvermogen van Blik op Werk. Een vragenlijst over onder meer persoonskenmerken, lichamelijke en geestelijke eisen van het werk, gezondheid, vitaliteit en prestatievermogen. De index voorspelt het toekomstige risico op uitval. In Nederland had in 2017 gemiddeld 1,84 % van de deelnemers aan de Index Werkvermogen een slecht en 10,79% een matig werkvermogen. In het onderwijs zijn de percentages 3,59% resp. 15,02%. Tinka van Vuuren: “Dit lage niveau van werkvermogen toont aan dat de duurzame inzetbaarheid van het onderwijspersoneel lager is dan gemiddeld het geval is onder de werkenden in ons land. De psychische belasting in het onderwijs is hoog. Er zijn relatief veel leraren die het niet meer trekken en hierdoor arbeidsongeschikt worden.”

Een leven lang vitaal in het onderwijs’ gaat dus vooral over de context waarin medewerkers werken. Tinka van Vuuren breekt in haar boek een lans voor andere vormen van organiseren: zelfsturing en het werken met zelfsturende teams. “Vanuit onderzoek weten we dat mensen met meer energie en motivatie werken als ze autonomie hebben. Als je het werk zo organiseert dat mensen meer ruimte hebben en samen over meer dingen kunnen beslissen, dan geeft dat mensen lucht. Het is niet alleen de werknemer die moet veranderen en professioneler, gezonder en gemotiveerder moet worden. Het is ook de taak van de werkgever om voor goede werkomstandigheden te zorgen. Je kunt als medewerker niet steeds harder en beter.”

“Een heel mooi vak”
In het prettig leesbare boek gaat de hoogleraar in op de pijlers van duurzame inzetbaarheid (werkvermogen, employability, vitaliteit) en maatregelen en interventies om de duurzame inzetbaarheid te bevorderen. Onder het motto ‘je hoeft niet ziek te zijn om beter te worden’ geeft Tinka van Vuuren handvatten hoe met hr-beleid proactief gestuurd kan worden op het bevorderen van gezondheid, vakbekwaamheid, motivatie en de afstemming met het werk. “Ook als medewerker ben je aan zet. Ga kijken met elkaar: hoe staat het ervoor? Wat gaat goed en wat moet beter? Hoe zorgen we ervoor dat de jongere leraren die binnenkomen bij ons blijven en niet na een paar jaar weg zijn? Hoe zorgen we ervoor dat ouderen met plezier hun werk kunnen blijven doen en misschien nog wel langer door willen blijven werken. Onderwijs is een heel mooi vak. Een beroep waarin je echt van betekenis kunt zijn. Je doet ertoe. Om dat werk met plezier te kunnen blijven doen, is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van leidinggevenden, hr, medezeggenschap en de medewerker zelf.”




Save-the-date: 1 april 2020
Inspiratiebijeenkomst ‘Vitaal en wendbaar in het onderwijs’

Zet alvast 1 april in uw agenda! Dan organiseert Stavoor in samenwerking met onderwijsondersteuner KPC Groep een inspiratiebijeenkomst over productief, vitaal en met plezier (blijven) werken in het onderwijs.

De arbeidsmarkt wordt steeds dynamischer. Een baan voor het leven bestaat niet meer. Flexibiliteit, vitaliteit, wendbaarheid en weerbaarheid, dat wordt zowel van werkgevers als werknemers in het onderwijs verwacht. Het zijn thema’s die om denkkracht, creativiteit en dialoog vragen van bestuurders en managers, medewerkers, personeelsfunctionarissen, hrm’ers en medezeggenschapsorganen. In deze bijeenkomst reiken we nieuwe invalshoeken aan en slaan we de brug naar de praktijk. Ook het vraagstuk van duurzame inzetbaarheid van medewerkers in onderwijsorganisaties in de verschillende levensfases komt aan bod.

Op de inspiratiebijeenkomst zal Prof.  Dr. Tinka van Vuuren, bijzonder hoogleraar Vitaliteitsmanagement, ingaan op haar onlangs verschenen boek Een leven lang vitaal in het onderwijs’. Hierin plaatst ze duurzame inzetbaarheid in de context van onderwijsorganisaties.

Stavoor-trainers/adviseurs Miranda de Vries en Matthijs Tersteeg gaan met u in gesprek over vitale medewerkers in een vitale organisatie.

Drs. Frans Donders van KPC Groep bespreekt wat wendbaar management inhoudt en hoe u er vorm aan kunt geven.

01 april 2020 van 10.00 – 13.30 uur inclusief lunch
DLC Restaurant in Amersfoort
€ 95,- inclusief boek ‘Een leven lang vitaal in het onderwijs


Meer informatie en inschrijven



Onze website maakt gebruik van cookies en daarmee vergelijkbare technieken. Klik op 'Ik ga akkoord' om toestemming te geven voor het plaatsen van cookies. Lees meer over cookies